MOUSALAR EVİ

ZEUGMA MOUSALAR EVİ

Zeugma kurtarma kazıları tamamlanıp, Birecik Barajının altında kalan alandaki mozaikler Gaziantep Mozaik Müzesine taşındıktan sonra, 2005 yılında, Zeugma Arkeoloji Projesi kapsamında, Ankara Üniversitesi tarafından uzun süreli kazılar başlatılmıştır. Bu Projenin başlangıcında, daha önce kurtarma kazıları döneminde ortaya çıkarılmış olan Danae ve Dionysos Villalarının bulunduğu açmanın bir koruma yapısı ile mozaiklerin yerinde korunarak ziyarete açılması öngörülmüştür. Alandaki ilk yerinde sergileme çalışması olan Korugan projesi ilerlerken, 2007 yılında Danae ve Dionysos Villalarının bulunduğu açmanın yaklaşık 500 metre güney doğusunda bulunan alanda, Mousalar Evi Açmasında çalışmalar başlatılmıştır. Mousalar Evi’nin içerisindeki mekânlarda birçok yer mozaiği, duvar freskleri ve stükolar iyi durumda ortaya çıkartılmıştır. Dış duvarları ile birlikte evin sınırları oldukça bütüncül bir şekilde okunabilmektedir. Açmanın bilimsel araştırma kazısı büyük ölçüde tamamlanmıştır. Etrafını çevreleyen taş blok duvar kalıntıları büyük ölçüde sağlam durumda olduğu için Mousalar evi sınırları rahatlıkla gözlemlenebilmektedir. Yapının giriş cephesi Fırat Nehrine bakarken güney cephesi arkasında bulunan yamaca yaslanmaktadır. Güneyde yaslandığı yamaç içine oyulmuş iki adet kaya odası ile birlikte uzunluğu 30 metre genişliği ise 12 metredir. Yapı ismini, giriş bölümünde bulunan Andron (yemek odası) tabanında yer alan Mousalar mozaiğinden almaktadır. Mousalar Evinin içerisinde 11 bölüm bulunmaktadır. Bu mekânların dördünde nitelikli, ikisinde motifli iyi durumda olan mozaikler ve duvarlarında freskler ile stukolar gün yüzüne çıkarılmıştır. Mousalar evinin önünde sokak dokusu yer almaktadır. Bu sokağın bitişiğinde, daha sonra (geç dönem) inşa edilen, Justinyanus Dönemine ait doğu batı yönünde ilerleyen sur duvarı kalıntısı yer almaktadır. Sur duvarının güneyinde ise geç dönem yapı kalıntıları bulunmaktadır.

2021 yılında Mousalar Evinin, kalıcı bir koruma yapısı ile korunması ve ziyarete açılması için Zeugma Kazı başkanlığı tarafından projelendirme süreci başlatılmıştır.

Projenin ana amacı, Gaziantep’in Nizip ilçesinde yer alan Zeugma Antik kentinde bulunan Danae ve Dionysos Villaları Koruma Yapısı ile birlikte, Zeugma Arkeolojik Kazı Araştırma Projesinin gün yüzüne çıkarttığı eşsiz kültürel mirasın bir parçası olan Mousalar Evinin, ulusal ve uluslararası mevzuata uygun koruma önlemleri alınarak, yerinde sergilenmesini sağlamaktır. Mousalar Evi Koruma Yapısı ile, kazı çalışmaları sonucunda ortaya çıkan yapı kalıntıları dış hava koşullarından korunacak, saha ziyaretçileri için sürekli olarak sergilenecek ve yapı içerisinde daha sonra yapılacak konservasyon çalışmaları için uygun bir çalışma ortamı sağlanacaktır.

Belkıs, Nizip, Gaziantep

Zeugma Kazı Başkanlığı, Prof. Kutalmış Görkay

Didem Teksöz, H. Sinan Omacan, Bengisu Bilekli & BÜROSTATİK,  ENKOM, 

Projelendirme – Şubat 2021/Ağustos 2022